-
1 der Mäntel der Erde
арт.геол. верхняя мантия Земли -
2 Mantel der Erde
Neue große deutsch-russische Wörterbuch Polytechnic > Mantel der Erde
-
3 Mantel der Erde
-
4 Mantel der Erde
мантиянаружная оболочка ЗемлиDeutsch-Russische Geologie und Mineralogie Wörterbuch > Mantel der Erde
-
5 Mantel der Erde
Deutsch-Russische Wörterbuch polytechnischen > Mantel der Erde
-
6 Mantel
gerüllter Mantel воен. ска́тка. шине́ль в ска́ткуin [mit] einem warmen Mantel в тепло́м пальто́mit Mantel und Patronentaschen воен. в по́лном снаряже́нииsich in den Mantel des Gleichmuts hüllen притворя́ться равноду́шнымetw. mit dem Mantel des Schwelgens umgeben зама́лчивать что-л., окружа́ть что-л. стено́й молча́нияunter dem Mantel der Nacht под покро́вом но́чиMantel m -s, Mäntel нару́жная пове́рхность; мат. бокова́я пове́рхность; der Mantel der Erde геол. ве́рхняя ма́нтия Земли́Mantel eines Ofens обмуро́вка печи́Mantel eines Rauchfanges наве́с у очага́Mantel m -s, Mäntel. юр. организацио́нная фо́рма предприя́тия (акционе́рное о́бщество, конце́рн и т. п.)den Mantel nach dem Winde hängen [drehen, kehren] разг. держа́ть нос по ве́труden Mantel auf beiden Schultern tragen двуру́шничать; перестрахо́вываться, быть перестрахо́вщиком [флю́гером]den Mantel auf die andere Schulter nehmen перемени́ть своё́ мне́ние [свои́ пози́ции]; разг. переметну́тьсяhinter dem Mantel spielen вести́ себя́ неи́скренне, скры́тничать; носи́ть ка́мень за па́зухойj-n unter den Mantel nehmen взять кого́-л. под защи́туspanischer Mantel испа́нский плащ (средневеко́вое ору́дие пы́тки)Mantel m облига́ция без купо́на; фо́рма организа́ции акционе́рного о́бщества -
7 Mantel
m -s, Mäntelgerollter Mantel — воен. скатка, шинель в скаткуmit Mantel und Patronentaschen — воен. в полном снаряженииsich in den Mantel des Gleichmuts hüllen — притворяться равнодушнымetw. mit dem Mantel des Schweigens umgeben — замалчивать что-л., окружать что-л. стеной молчания3) наружная поверхность; мат. боковая поверхностьder Mantel der Erde — геол. верхняя мантия ЗемлиMantel eines Kessels — обшивка котлаMantel eines Rauchfanges — навес у очага5) тех. покрышка ( пневматической шины)6) тех. обойма прессформы ( для пластмассы)11) опушка леса••den Mantel auf beiden Schultern tragen — двурушничать; перестраховываться, быть перестраховщиком ( флюгером)den Mantel auf die andere Schulter nehmen — переменить своё мнение ( свои позиции); разг. переметнутьсяhinter dem Mantel spielen ≈ вести себя неискренне, скрытничать; носить камень за пазухойj-n unter den Mantel nehmen — взять кого-л. под защитуspanischer Mantel — испанский плащ (средневековое орудие пытки) -
8 Erde
-
9 Mantel
m1) рубашка2) обшивка; кожух; корпус3) оболочка (кабеля, опускного колодца, химического волокна)4) покрышка ( пневматической шины)5) боковая поверхность (цилиндра, конуса)6) обойма ( прессформы или матрицы)7) матрица8) покрытие (напр. световода, электрода)9) юбка (поршня, изолятора)11) мантель ( вязальной машины)• -
10 Mantel
m боковая поверхность ж. (цилиндра, конуса); кожух м.; корпус м.; матрица ж. пласт.; наружная поверхность ж.; обечайка ж.; обойма ж. (прессформы или матрицы); оболочка ж. (кабеля, опускного колодца, химического волокна); обшивка ж.; покрышка ж. (пневматической шины); рубашка ж.Neue große deutsch-russische Wörterbuch Polytechnic > Mantel
-
11 Mantel
Deutsch-Russische Geologie und Mineralogie Wörterbuch > Mantel
-
12 Колебания в образовании основных форм глаголов
Некоторые глаголы имеют две формы претерита и партиципа II: одна форма как у слабых, другая – как у сильных глаголов. У одних глаголов эти формы равнозначны, у других от формы зависит значение глагола.Две формы претерита и партиципа II без изменения значения имеют глаголы:* erschallen звучать, раздаватьсяerscholl/erschallte – erschollen/erschalltФормы образуются чаще всего по слабому спряжению; erschallt редко; сильное cпряжение подчёркивает высокий стиль:Die Trompete erscholl/erschallte. - Зазвучала труба.Der Ruf nach Freiheit ist erschollen/ (реже) erschallt. - Раздался призыв к свободе.* glimmen тлетьglimmte/glomm – geglimmt/geglommenпо сильному спряжению чаще в переносном значении, высоком стилеEine letzte Hoffnung glomm noch in ihr. - Последняя надежда теплилась в ней.Unter der Asche glimmte das Feuer. - Под пеплом тлел огонь.* melken доитьmelkte/molk – gemelkt/gemolkenПретерит по сильному спряжению образуется реже; партицип II – обычно по сильному; слабое спряжение встречается всё чаще.Sie melkte/molk die Kuh. - Она доила корову.Sie hat die Kuh gemolken/gemelkt. - Она подоила корову.* pflegen ухаживать, иметь привычкуpflegte/pflog – gepflegt/gepflogenсильное спряжение устарело, только в устойчивых выражениях, высок. стилеSie hat dort Kranke gepflegt. - Она ухаживала за больными.Er pflegte vor dem Einschlafen zu lesen. - Он имел привычку читать перед сном.Sie pflog/pflegte nach dem Essen Ruhe. - Она отдыхала после еды.Er pflegte/pflog seine Ideen. - Он отстаивал свои идеи.* salzen солитьsalzte – gesalzen / (редко) gesalztв переносном смысле только gesalzenDie Suppe ist stark, zu wenig gesalzen. - Суп сильно, очень слабо посолен.Die Preise sind gesalzen. - Цены высокие.gesalzene Butter - солёное маслоein gesalzener Witz - солёный анекдотgesalzenes / gesalztes Fleisch - солёное мясо* saugen сосать; пылесоситьsog/saugte – gesogen/gesaugt - (staubsaugte – gestaubsaugt)в значении „сосать“ по слабому и сильному спряжению; „пылесосить“ - по слабому спряжениюDas Baby sog/saugte gierig die Milch aus der Flasche. - Ребёнок жадно сосал молоко из бутылки.Er saugte den Teppich im Zimmer. - Он пылесосил ковёр в комнате.* schallen звучатьschallte/scholl – geschallt/geschollenчаще по слабому спряжениюGelächter schallte/(реже) scholl aus dem Nebenraum. - Смех раздавался из соседней комнаты.Die Glocken schallten/(реже) schollen. - Звонили колокола.* sieden варить, кипятить (в воде)sott/siedete – gesotten/чаще gesiedetв профессиональном языке, переносном значении – по слабому спряжениюDie Eier sotten / siedeten. - Яйца варились в воде.Er siedete vor Wut. - В нём всё кипело от злости.Mir siedete das Blut, wenn ich … - Во мне кровь закипала, когда я …* spalten колотьspaltete – gespaltet / gespaltenв претерите только по слабому спряж.Der Blitz hat den Baum gespalten / gespaltet. - Молния расколола дерево.Das Kind hat einen gespalteten Rachen, eine gespaltete Lippe. - У ребёнка волчья пасть, заячья губа. (в дополнениях по сильн. спряжению)Das Holz hat sich leicht gespalten. - Дрова хорошо кололись. (в возвратных глаголах)* triefen капать, течьtriefte/troff – getrieft/(редко) getroffenчаще по слабому спряжению; в высоком стиле – по сильному спряжениюDas Regenwasser triefte vom Dach. - Дождевая вода стекала с крыши.Aus der Wunde troff/triefte Blut. - Из раны текла кровь (высок.).* weben ткатьwebte/wob – gewebt/gewobenчаще по слабому спряжению; по сильному – в высоком стиле и переносном значенииDer Teppich wurde maschinell gewebt. - Ковёр выткан на станке.Die Sonne wob goldene Fäden. - Солнце ткало золотые нити.* werden становитьсясамостоятельный глагол:Er ist Lehrer geworden. - Он стал учителем.вспомогательный глагол:Das Buch wurde gelesen. - Книгу читали.Das Haus ist gebaut worden. - Дом построен.* * *Две формы претерита и партиципа II с разными значениями имеют глаголы:* backenпечь - backte/(уст.) buk – gebackenErika hat einen Kuchen gebacken. - Эрика испекла пирог.* backenлипнуть - backte – gebacktDer Schnee backte an den Skiern. - Снег прилипал к лыжам.* bewegenсклонять - bewog – bewogenWas hat dich zur Abreise bewogen? - Что тебя побудило уехать?* bewegenдвигать, трогать - bewegte – bewegtEr bewegte sich mit Mühe. - Он с трудом передвигался.Der Wind bewegte die Wellen. - Ветер гнал / поднимал волны.Seine Worte bewegten uns tief. - Его слова глубоко трогали нас.* erschrecken пугаться - erschrak – erschrockenDas Kind erschrak vor dem Hund. - Ребёнок испугался собаки.Ich war über sein Aussehen erschrocken. - Я испугался его вида.Однако: aufschrecken – schrak/schreckte auf – aufgeschreckt испугаться* erschrecken испугать - (er)schreckte – (er)schrecktDer Hund hat das Kind erschreckt. - Er hat mich zu Tode erschreckt.Собака испугала ребёнка. - Он испугал меня до смерти.Также: aufschrecken испугать* gären бродить - (о вине) - gor/gärte – gegoren/gegärtчаще по сильному спряжениюIn den Fässern gor der Wein. - В бочках бродило вино.Der Saft ist / hat gegoren. - Сок забродил.Der Teig gärte / gor. - Тесто бродило.* gären бродить - gärte – gegärtчаще всего по слабому спряжению, так как имеет перен. значениеIm Volk hatte es gegärt. - В народе было брожение.Es gärte in ihm. - В нём всё кипело.* hängen висеть - hing – gehangenтолько по сильному спряжениюDas Bild hing an der Wand. - Картина висела на стене.Der Mantel hat im Schrank gehangen. - Пальто висело в шкафу.Также: в значении „быть привязанным, отставать в учёбе“, abhängen зависеть* hängen вешать - hängte – gehängtтолько по слабому спряжениюSie hängte das Bild an die Wand. - Она повесила картину на стену.Er hat den Mantel in den Schrank gehängt. - Он повесил пальто в шкаф.Также: abhängen снимать с вешалки, повесить трубку, превзойти, aufhängen вешать* hauen драться, использовать орудие - haute – gehauenDie Kinder hauten sich. / Er haute ihn. - Дети дрались. / Он ударил его.Er haute Holz (ein Loch ins Eis). - Он (колол дрова) рубил дырку во льду.Der Steinmetz haute eine Inschrift auf dem Grabstein aus. - Каменотёс выбил надпись на могильном камне.Также: abhauen удирать, aufhauen раскалывать, удариться, behauen обтёсывать, eine Fensterscheibe einhauen выбить стекло в окне, verhauen загораживать* hauen наносить удар - hieb – gehauenпо сильному спряжению в значении „наносить удар оружиемEr hieb mit dem Schwert (Säbel, Messer). - Он нанёс удар мечом (саблей, ножом).Er haute / hieb mit der Faust auf den Tisch. - Он ударил кулаком по столу.Также: (ein Ohr) abhauen отрубить (ухо), auf A einhauen поколотить кого-то* löschen тушить, стирать, гасить - löschte – gelöschtDie Feuerwehr hat den Brand gelöscht. - Пожарная команда потушила пожар.Er löschte die Kerze. Er löschte das Licht. - Он потушил свечку. Он погасил свет.Er hat die Kassette gelöscht. - Он стёр запись на кассете.Er löschte seinen Durst mit Limonade. - Он утолил жажду лимонадом.Er löschte seine Schuld. - Он погасил свой долг.Das Schiff löschte man in vier Stunden. - Судно разгрузили за четыре часа.verlöschen – verlöschte – verlöscht тушить (ein Feuer огонь, eine Kerze свечу, ein Licht свет)тухнуть, гаснуть, угасать - erlosch – erloschenDie Kerze (die Lampe, das Feuer) erlosch. - Свеча (лампа) потухла (огонь угасал).Der Vulkan ist erloschen. - Вулкан затух.Die Liebe (der Hass) ist erloschen. - Любовь (ненависть) угасла.Также: verlöschen – verlosch – verloschen гаснуть (das Feuer, sein Andenken, sein Ruhm)* quellenлиться, бить ключом, набухать - quoll – gequollenDas Wasser quoll aus der Erde. - Вода ключом била из-под земли.Die Tränen quollen aus den Augen. - Слёзы ручьём текли из глаз.Die Linsen (die Bohnen) sind gequollen. - Чечевица (фасоль) набухла.Das Blut quoll aus der Wunde. - Кровь ручьём лилась из раны.* quellenquellte – gequelltSie quellte Erbsen. - Она замачивала горох.отекать - schwoll – geschwollenSein Gesicht ist geschwollen. - Его лицо опухло.Der Lärm schwoll zu einem Dröhnen. - Шум перерастал в грохот (высок.).Der Wind schwellte die Segel. - Ветер раздувал паруса.* schaffenтворить, создавать - schuf – geschaffenGott schuf den Menschen. - Бог создал человека.Er hat viele Meisterwerke geschaffen. - Он создал много шедевров.* schaffenсделать, справиться - schaffte – geschafftEr hat die Prüfung nicht geschafft. - Он не сдал экзамен.Er hat die Arbeit allein geschafft. - Он справился с работой один.Das hätten wir geschafft! - Вот и всё! / С этим мы управились.Ich habe die Bahn (den Bus) geschafft. - Я успел на поезд (автобус).Die Fahrt hat mich völlig geschafft. - Поездка совсем доконала меня.точить - schliff – geschliffenEr schliff das Messer (die Schere). - Он точил нож (ножницы).Er hat einen Diamanten geschliffen. - Он отшлифовал алмаз.тащить - schleifte – geschleiftEr hat seine Frau ins Theater geschleift. - Он затащил жену в театр (разг.).Er schleifte die Kiste in den Keller. - Он тащил ящик в подвал.таять, плавиться - schmolz – geschmolzenDas Eis ist (in/an der Sonne) geschmolzen. - Лёд растаял (на солнце).Das Blei schmolz. - Свинец плавился.Unsere Zweifel waren geschmolzen. - Наши сомнения растаяли.плавить - schmolz / schmelzte – geschmolzen / geschmelztDie Sonne schmolz / schmelzte den Schnee. - Солнце растапливало снег.Das Blei wurde geschmolzen / geschmelzt. - Свинец был расплавлен.* sendenпередавать - sendete / sandte – gesendet / gesandtв значении „ передавать“ только по слабому спряжениюDas Fernsehen sendete Nachrichten. - По телевидению передавали новости.Im Radio wurde ein Konzert gesendet. - По радио передавали концерт.Ich sendete ihr ein Fax. - Я послал ей факс.посылатьIch sandte/sendete ihr einen Brief. - Я послал ей письмо. (чаще по сильному спряжению)посылать (перен.)Die Sonne sandte ihre Strahlen zur Erde. - Солнце посылало свои лучи на землю.Dich hat mir der Himmel gesandt. - Ты как раз вовремя. (чаще по сильному спряжению)* steckenвтыкать, сажать - steckte – gestecktEr hat den Brief in das Kuvert / den Umschlag gesteckt. - Он вложил письмо в конверт.Er steckte seine Hände in die Taschen. - Он засунул руки в карманы.* steckenторчать - steckte/(высок.) stak – gestecktWo hast du denn gesteckt? - Где же ты пропадал?Der Schlüssel steckte im Schloss. - Ключ торчал в замочной скважине.Der Schreck stak ihm in den Gliedern. - Ужас охватил его.* weichenуклоняться, уступать отходить - wich – gewichenSie ist nicht von seiner Seite gewichen. - Она ни на шаг не отходила от него.Allmählich wich die Angst von ihm. - Постепенно у него страх проходил.Er ist dem Gegner gewichen. - Он уступил сопернику.Der Boden ist unter ihren Füßen gewichen. - Земля ушла из-под моих ног.* weichenсмягчать - weichte – geweichtSie hat die Wäsche (ein)geweicht. - Она замочила бельё.Der Zwieback weichte in der Milch. - Сухарь размокал в молоке.* wiegenвзвешивать, весить - wog – gewogenEr hat das Paket gewogen. - Он взвесил посылку.Sie wog sich jeden Tag. - Она взвешивалась каждый день.Er wog knapp zwei Zentner. - Он весил чуть меньше ста килограмм.* wiegenкачать - wiegte – gewiegtSie hat ihr Kind in den Schlaf gewiegt. - Она укачала / убаюкала ребёнка.Die Wellen wiegten das Boot. - Волны качали лодку.Die Halme wiegten sich im Wind. - Стебельки раскачивались на ветру.* wägenwog / wägte – gewogenSie wog / wägte jedes ihrer Worte. - Она взвешивала каждое своё слово.Также: erwägen обдумывать* wendenразворачи-вать(ся) - wendete / wandte – gewendet / gewandtв значении „ разворачивать(ся)“, „ переворачивать“, „поворачивать“ только по слабому спряжениюIch wendete meinen Wagen. - Я развернулся (на автомобиле).Der Bus hat an der Kreuzung gewendet. - Автобус развернулся на перекрёстке.лицеватьDer Schneider hat das Kleid gewendet. - Портной перелицевал платье.поворачиватьDas Heu muss gewendet werden. - Сено надо перевернуть.Sie hat den Braten gewendet. - Она перевернула жаркое.Er hat sich an sie gewandt / gewendet. - Он обратился к ней.Sie wandte / wendete kein Auge von ihm. - Она не сводила с него глаз.Глаголы: anwenden применять – чаще сильное спряжение; (sich) abwenden отворачивать, aufwenden тратить, einwenden возражать, (sich) umwenden переворачиваться, (sich) zuwenden обратиться – обе формы, entwenden похищать – сильное спряжение, слабое устарело; verwenden употреблять, использовать, применять – обе формыНекоторые глаголы имеют две формы образования претерита и партиципа II: одна как у слабых, другая – как у сильных глаголов. У одних глаголов эти формы равнозначны, у других от формы зависит значение глагола.Грамматика немецкого языка по новым правилам орфографии и пунктуации > Колебания в образовании основных форм глаголов
-
13 мантия
n2) geol. Außenmantel der Erde, Gallertscheide (вокруг основных игл), Hautmantel (Brach., Moll., Crust.), Mantel der Erde, Mantelblatt (Brach., Moll.), Mantellappen (Moll.), Pallium (Moll., Brach.), Mantel (Земли)3) Av. Außenmantel (Земли), (земная) Mantel4) church. Talar (напр., судьи)5) paleont. Mantelblatt, Mantellappen -
14 ὑπό
ὑπό, p. u. bes. ep. ὑπαί, wenn die letzte Sylbe lang sein soll (s. oben besonders), sub.
I. Adv., – a) unten, unterhalb; ἐπεὶ μάλα πῖαρ ὑπ' οὖδας Od. 9, 135, wo man es = ὕπεστι erklären kann; τρομέει δ' ὑπὸ φαίδιμα γυῖα Il. 10, 95; ἵπποι ϑήλειαι, ὑπὸ δ' ἡμίονοι, unter ihnen, am Euter, Od. 4, 636. 21, 23. – b) hinter, dahinter, Her. 7, 61. – In vielen Stellen bei Hom. u. den Tragg. kann eine Tmesis angenommen werden, wie man auch Od. 9, 17 φυγὼν ὕπο νηλεὲς ἦμαρ erklärt, indem man deshalb ὕπο anastrophirt.
II. Praeposit. A. mit dem genit., unter; – 1) örtlich, u. zwar zunächst – a) eine Bewegung unten aus der Tiefe hervor, darunterweg, darunter her bedeutend; ῥέει κρήνη ὑπὸ σπείους Od. 9, 140; αὖτις ἀναστήσονται ὑπὸ ζόφου, sie werden wieder unter dem Dunkel hervorkommen, Il. 21, 56; so auch ὄσσε δεινὸν ὑπὸ βλεφάρων ἐξεφάανϑεν, die Augen leuchteten furchtbar unter den Augenlidern hervor, Il. 19, 17; ὑπὸ χϑονὸς ἧκε φόωςδε, er kam unter der Erde hervor an das Licht, Hes. Th. 669; ähnlich σπλάγχνων ὕπο ματέρος ἐς αἴγλαν μόλεν Pind. N. 1, 35; ἐς φάος O. 6, 43. – Dah. νεκρὸν ὑπ' Αἴαντος ἐρύειν Il. 17, 235, unter den Händen des Aias fortziehen; und übh. ἁρπάζειν, ῥύεσϑαι u. ähnl. ὑπό τινος, aus Jemandes Gewalt reißen; ἵν' αὐτοὺς ῥύοισϑε ὑπ' Ἀχαιῶν Il. 17, 224; ῥῦσαι ὑπ' ἠέρος υἷας Ἀχαιῶν ib. 645; vgl. 13, 198. 19, 73. 21, 553; aus einer Gefahr, 23, 86; woran sich leicht reiht ὑφ' Ἕκτορος φεύγοντες, Il. 19, 149, wie 21, 22, was eigtl. ist = unter Hektors Händen wegfliehen, wir aber übersetzen »vor Hektor fliehen«; so φοβεῖσϑαι ὑπό τινος, 16, 303. – Auch ἵππους μὲν λῠσαν ὑπὸ ζυγοῦ, Il. 8, 543. 24, 576 u. öfter, unter dem Joche losspannen, so daß sie darunter fortgehen; ὑπ' ἀρνειοῦ λυόμην, ich machte mich unter dem Bocke los, Od. 9, 463. Aehnlich ist βοῦς ὑφ' ἁμάξης πριάμενοι Xen. An. 7, 2, 25, wo wir nach unserer Auffassungsweise »vor dem Wagen weg« sagen. – b) Bewegung nach unten hin, die darauffolgende Ruhe, darunter, unter einem Gegenstande, mit einbegreifend; ὑπὸ χϑονὸς ἐτέϑαπτο Od. 11, 52; τόδε κρήδεμνον ὑπὸ στέρνοιο τανύσσαι, unter die Brust breite dir den Schleier, 5, 346; τὸν δ' ὑπ' οὔατος ἔγχεϊ νύξε Il. 13, 177. 671. 17, 617; δεξιτερῇ δ' ἄρ' ὑπ' ἀνϑερεῶνος ἑλοῠσα 1, 501; παῖσον ἐμᾶς ὑπὸ κλῇδος Soph. Tr. 1027; ὑφ' εἵματος κρυφείς Ai. 1024; λαβὼν ὑπὸ μάλης ἐγχειρίδιον Plat. Gorg. 469 d (vgl. μάλη); κεκευϑὼς πολεμίας ὑπὸ χϑονός Aesch. Spt. 570. Auch ἡ πηγὴ ὑπὸ τῆς πλατάνου ῥεῖ, fließt unter der Platane, Plat. Phaedr. 230 b; u. dah. – c) unter, ohne daß weiter an die Bewegung gedacht wird; ὑπὸ χϑὼν σμερδαλέον κονάβιζε ποδοῖν Il. 2, 465; οἱ ὑπὸ χϑονὸς φίλοι, die unter der Erde, die Todten, Aesch. Ch. 820; αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χϑονός Soph. Ant. 65; nach Thom. Mag. 868 ist der gen. bei ὑπό attischer als der dat. – Uebertr. d) unterworfen, ἀρετῶσι δὲ λαοὶ ὑπ' αὐτοῦ, Od. 19, 114, unter ihm, unter seiner Regierung; σοῦ διοίσεται μόνος ὑπ' ὀρφανιστῶν μὴ φίλων Soph. Ai. 507. – Daran reiht sich 2) die causale Bedeutung, durch Etwas veranlaßt; zunächst noch örtlich zu fassen, wie bei Hom. in vielen Fällen einleuchtet, z. B. κείσεϑ' ὑπ' ἰλύος κεκαλυμμένα Il. 21, 318, unter dem Schlamme bedeckt; u. so ist δαμεὶς ὑπ' Αἴαντος, 4, 479, unter dem Aias, unter seinen Händen überwältigt, getödtet; πεσὼν ὑφ' Ἕκτορος 17, 428; ὤλεσε ϑυμὸν ὑφ' Ἕκτορος 6, 6, vgl. 1, 242; μήπως τάχ' ὑπ' αὐ-τοῦ δουρὶ δαμείης 3, 436, wie 4, 479; und da bei jedem Passivum das Subject als ein dem einwirkenden Subjecte untergeordnetes erscheint, sehr gewöhnlich – a) bei pass. von, durch, Hom. u. Folgde überall, die gewöhnlichste Ausdrucksweise, von der keine besondern Beispiele angeführt zu werden brauchen. – Eben so b) bei verbis intr., oder solchen, die bei aktiver Form passive Bedeutung haben, ἁλοὺς ὑπ' ἄλλων, Aesch. Ag. 460; ὑφ' ἧς ϑανών, von der getödtet, Soph. El. 436; δίκην διδόναι ὑπὸ ϑεῶν, bestraft werden durch die Götter, Plat. Gorg. 525 b; Xen. An. 4, 4, 14; ἀπολέσϑαι Cyr. 7, 1, 41; ὑπὸ λιμοῦ An. 1, 5, 5; – πέλεκυς, ὅςτ' εἶσιν διὰ δου ρὸς ὑπ' ἀνέρος, ὀφέλλει δ' ἀνδρὸς ἐρωήν Il. 3, 61, durch den Mann geschwungen; πολλὰ δ' ὑπ' αὐτοῦ ἔργα κατήριπε κάλ' αἰζηῶν (sc. χειμάῤῥου), von seiner Gewalt, 5, 92; ἔνϑα κεν αὖτε Τρῶες Ἀρηϊφίλων ὑπ' Ἀχαιῶν Ἴλιον εἰςανέβησαν, von den Achäern gedrängt, 6, 73; πάσχειν κακῶς ἐχϑρὸν ὑπ' ἐχϑρῶν Aesch. Prom. 1044; Plat. Conv. 222 e; χαλεπῶς ἔχει ὑπὸ τραυμάτων τινῶν Theaet. 142 b; εὖ ἀκούειν ὑπό τινος Xen. An. 7, 7, 23; αἰτίαν ἔχειν ὑπό τινος 7, 6, 11. – Auch c) bei nominibus, ἄτιμον εἶναι δ' ἐκφορᾶς φίλων ὕπο, Aesch. Spt. 1015, Bestattung von den Freunden, wie ἐκφέρεσϑαι ὑπὸ φίλων; so ἡ ὑπὸ πάντων τιμή, die von Allen erzeigte Ehre, Xen. Cyr. 3, 3, 2; Ἥρας δεσμοὺς ὑπὸ υἱέος καὶ Ἡφαίστου ῥίψεις ὑπὸ πατρός Plat. Rep. II, 378 d; ὅ τι φυλάξομεν οὐ-δέν ἐστιν ὑπὸ τοῦ πολέμου λοιπόν Dem. 2, 26, es ist Nichts vom Kriege übrig gelassen. – Uebh. d) Ursache u. Veranlassung, sowohl äußere als innere u. geistige, wo wir durch, aus, vor, wegen gebrauchen, οὔ τοι δικάζει ταῦτα μαρτύρων ὕποἌρης Aesch. Suppl. 912; δόμοις δὲ τοῖςδε παγκάκως ἔχει φήμης ὑφ' ᾑς ἤγγειλαν οἱ ξένοι Ch. 741; wie man auch Hom. ὑπὸ λιγέων ἀνέμων σπέρχωσιν ἄελλαι Il. 13, 334 auffassen kann, von den Stürmen getrieben; γέλασσε χϑὼν χαλκοῦ ὑπὸ στεροπῆς 19, 363, mehr örtlich, unter dem Glanze, wie μελάνει δέ τε πόντος ὑπ' αὐτῆς (Ζεφύροιο φρικός) 7, 64, u. öfter; ὑπὸ τῆς παρεούσης συμφορῆς Her. 1, 85; ὑπ' ἀνέμων καὶ ἀπλοίας ένδιέτριψεν, wegen der Winde, Thuc. 2, 55; ὑπὸ δέους, aus Furcht, Her. 1, 85; ὑπ' ἀνάγκης, aus Zwang, Od. 2, 110; Aesch. Suppl. 1013; Soph. Phil. 215 u. sonst; μεγάλου ὑπὸ κύματος ὁρμῆς Od. 5, 320; Ζηνὸς ὑπ' ἀγγελίης 7, 263; εἰπεῖν μνήμης ὕπο Soph. O. R. 1131; ὑπ' ἐλπίδων ἄνδρας τὸ κέρδος πολλάκις διώλεσεν, wegen der Hoffnungen, Ant. 221; ὑπό τινος ἄλλου ἐπελαϑόμην, wegen eines Andern, oder über etwas Anderm vergaß ich es, Plat. Prot. 310 c; ὑπὸ ταύτης τῆς αἰτίας Conv. 184 a; ὑπὸ πενίας, vor, aus Armuth, Soph. 251 c; ὑπὸ κάλλους Xen. Cyr. 8, 7, 22; – ὥςτ' ἐνδακρύω γ' ὄμμασιν χαρᾶς ὕπο, aus Freude, Aesch. Ag. 527, vgl. 573; τοσαῦτ' ἔλεξε κάρτ' ὑπ' εὐϑύμου φρενός Pers. 364, vgl. 476; καὶ δὴ φίλον τις ἔκταν' ἀγνοίας ὕπο Suppl. 494, wie Soph. Tr. 418; ὑπ' ἀγρίας ᾄξασα λύπης O. R. 1073; ἀπορίας ὕπο Eur. Or. 232; ὀργῆς ὕπο I. A. 335; μή νυν τὰς φρένας ὑφ' ἡδονῆς γυναικὸς οὕνεκ' έκβάλῃς Soph. Ant. 644, aus Lust, der Lust wegen, vgl. Ai. 375 El. 1142; Eur. Med. 1142; Xen. Cyr. 8, 3, 42; ὑπὸ λύπης 6, 1, 351 ὑπ' αἰσχύνης Plat. Phaedr. 237 a; ὑπ' εὐηϑείας 275 b; ὑπὸ τῆς ὀδύνης Conv. 218 b; ὑπὸ τοῦ ἐκπεπλῆχϑαι, vor Schreck, Xen. Cyr. 7, 5, 21; πράττειν τι ὑπ' ἀρετῆς, aus Tapferkeit, von Tapferkeit getrieben, Her. 8, 1; ὑπ' ἀπιστίης 1, 24; ὑπὸ τῆς ἐμῆς δυνάμεως οὐδεὶς ἐϑέλει σοι μαρτυρεῖν Lys. 7, 21; ὑπὸ τοῦ ϑυμοῦ καὶ τῆς ἀλογιστίας εἰκῆ προςπίπτοντες Pol. 2, 30, 4, u. sonst; – Her. sagt auch ὑπὸ κήρυκος προηγόρευε, durch einen Herold, 9, 98; – ὑφ' ἑαυτοῦ, von sich selbst, auf eigenen Antrieb, eben so ὑφ' ὑμῶν, Thuc. 4, 64. – 3) wie unser unter eine Begleitung ausdrückend, miteinwirkende, gleichzeitige Nebenumstände, ἀϋσάντων ὑπ' Ἀχαιῶν, ll. 2, 334. 16, 277, unter dem Geschrei der Achäer, während die Achäer schrieen; ὑπὸ Ζεφύροιο ἰωῆς, unter dem Wehen des Zephyrs, 4, 276; δαΐδων ὑπὸ λαμπομενάων 18, 492 Od. 19, 48. 23, 290; bes. von jeder musikalischen od. übh. taktmäßigen Begleitung einer Handlung, κωμάζειν ὑπ' αὐλοῦ, nach einer Flöte, unter Flötenbegleitung einen Komos aufführen, Hes. Sc. 281, wie ὑπαὶ λιγυρῶν συρίγγων ἵεσαν αὐδήν 279, sie sfangen nach Syringenbegleitung; ὑπὸ φορμίγγων ἄναγον χορόν 280; ὑπ' αὐλητῆρος ἀείδειν, unter der Begleitung eines Flötenspielers singen, Theogn. 545. 803; Archil. frg. 106; χωρεῖν ὑπ' αὐλητῶν Thuc. 5, 70; ὑπ' αὐλητρίδων Xen. Hell. 2, 2, 23; βαρυβρόμων ὑπὸ τυμπάνων Eur. Bacch. 156; πίνειν ὑπὸ σάλπιγγος Ar. Ach. 987; ὑπὸ συρίγγων στρατεύεσϑαι Her. 1, 17. So auch καταϑάψομεν οὐχ ὑπὸ κλαυϑμῶν τῶν ἐξ οἴκων Aesch. Ag. 1533; οὔκουν ἐάσεις οὐδ' ὑπ' εὐφήμου βοῆς ϑῦσαί με Soph. El. 620; οὐχ ὑπὸ ϑυσιῶν οὐδ' ὑπὸ εὐχῶν φύς Plat. Rep. V, 461 a; dah. ὑπὸ μαστίγ ων ὀρύσσειν, unter Peitschenhieben graben, d. i. von Peitschenhieben angetrieben, Her. 7, 22, wie διαβαίνειν ὑπὸ μαστίγων 7, 56; vgl. Xen. An. 2, 4, 25; ὑπὸ φανοῦ πορεύεσϑαι, unter dem Geleite einer Leuchte gehen, Lac. 5, 7; ὑπὸ πομπῆς ἐξάγειν τινά, unter, mit feierlichem Geleite, Her. 2, 45. Aehnlich οὐδὲ κηρύκων ὕπο ἀπρόξενοί τε μολεῖν Aesch. Suppl. 235, unter dem Geleite von Herolden; vgl. Eur. Alc. 743; τυπτέσϑω πληγὰς ὑπὸ κήρυκος ἐν ἀγορᾷ κηρύξαντος Plat. Legg. XI, 917 c, während ein Herold ausruft; so sind auch συνϑῆκαι ὑφ' ὁρκίων mit Schwüren verbundene Verträge, D. Hal. 1, 59; auch ὑπ' εὐκλείας ϑανεῖν Eur. Hipp. 1313 hat eine ähnliche Bedeutung.
B. Mit dem dativ., den Gegenstand bezeichnend, unter dem sich Etwas befindet; zunächst – 1) örtlich, u. zwar – a) ein Verweilen unter Etwas ausdrückend; αἳ γὰρ ὑπ' ἠελίῳ ναιετάουσι πόληες Il. 4, 44; ὑπὸ Τμώλῳ, unten am Fuße des Tmolos, Il. 2, 866. 20, 385, vgl. Od. 1, 186; vgl. κατοικημένους γὰρ τοὺς Πελασγοὺς ὑπὸ τῷ Ὑμησσῷ Her. 6, 137; ὑπὸ τῇ ἀκροπόλει, 6, 105; u. so ist auch εἰ γὰρ ὑπ' Ἰλίῳ κατηναρίσϑης = unter den Mauern von Ilios, Aesch. Ch. 341, wie ὑπὸ Τροίας τείχεσσι φϑίμενος Ch. 358; τόν ϑ' ὑπ' Ἰλίῳ σέϑεν κίνδυνον Ag. 856, vgl. 1414; Soph. ἐῤῥέτω Ἴλιον οἵ ϑ' ὑπ' ἐκείνῳ πάντες Phil. 1185; ὑπὸ τείχεσιν Eur. Suppl. 274; ὑπὸ τῇ ἀκροπόλει Her. 6, 105; – ἔρδομεν ἑκατόμβας καλῇ ὑπὸ πλατανίστῳ Il. 2, 307; ὑπὸ φηγῷ, δρυΐ; 5, 693. 18, 558; ἰπούμενος ῥίζῃσιν Αἰτναίαις ὕπο Aesch. Prom. 365; ὑπὸ στέγῃ Soph. Phil. 286; auch εἷρξαι Αἴανϑ' ὑπὸ σκηναῖσιν Ai. 741; τί ἔχεις ὑπὸ τῷ ἱματίῳ; was hast du unter dem Mantel? Plat. Phaedr. 228 d; εἶχε μάχαιραν ὑφ' αὑτῷ παρεσκευασμένος, Pol. 8, 22, 6. So ist auch aufzufassen ὑπ' ὀφρύσι δάκρυα λεῖβον Il. 13, 88, κοίμησόν μοι Ζηνὸς ὑπ' ὀφρύσιν ὄσσε 14, 236. – b) bei Verbis der Bewegung ist dah. die vorangehende oder folgende Ruhe unter Etwas dadurch besonders hervorgehoben, wie γυιώσω μὲν σφῶϊν ὑφ' ἅρμασιν ὠκέας ἱππους Il. 8, 402, die unter dem Joch des Wagens sich befinden, nach unserer Auffassung vor den Wagen gespannt sind; vgl. ὑπὸ τοῖς ἅρμασιν εἶναι, angespannt sein, Xen. Cyr. 6, 4, 1; u. ὑπὸ ζυγῷ λόφον ἔχειν Soph. Ant. 291. – So wird auch bei An- und Abspannen der Rosse dieselbe Construction beibehalten, ἔζευξαν ὑφ' ἅρμασιν ὠκέας ἵππους Od. 3, 478, ἔλυσαν ὑφ' ἅρμασιν ὠκέας ἵππους Il. 18, 214, ὑπ' ἀμάξῃσιν βόας ἡμιόνους τε ζεύγνυσαν 24, 782; ἅρμασιν δ' ὕπο ζεύγνυσιν αὐτώ Aesch. Pers. 186; Xen. vrbdt auch ὑπὸ τῷ ἵππῳ πίπτειν, Cyr. 7, 1, 37. – 2) causal die Einwirkung durch einen Andern bezeichnend, nur poet. u. bei Hom. meist noch wirklich örtlich zu fassen, τῶν ὑπὸ ποσσὶ μέγα στεναχίζετο γαῖα Il. 2, 784, unter ihren Füßen (und durch sie gestampft); τῶν ὑπὸ ποσσὶ κονίσσαλος ὤρνυτ' ἀελλής 3, 13, vgl. 8, 443; τρέμε δ' οὔρεα ποσσὶν ὑπ' ἀϑανά-τοισι 13, 19, u. sonst; πόλις χερσὶν ὑφ' ἡμετέρῃσιν ἁλοῦσα, unter unsern Händen, durch diese eingenommen, Il. 2, 374. 4, 291, was noch anschaulicher ist in der geläufigen Vrbdg ἐδάμη ὑπὸ χερσὶν ποδώκεος Αἰακίδαο, 2, 860. 5, 559 u. sonst; u. so ὤλετο ὑπὸ γαμφηλῇσι λέοντος 16, 419; u. danach ὑπὸ δουρὶ δαμῆναι, τυπῆναι, πέρϑαι, 5, 653. 11, 433. 444. 16, 708; νούσῳ ὑπ' ἀργαλέῃ φϑί. σϑαι 13, 667; auch beim act., ἐμῇς ὑπὸ χερσὶ δάμασσον, bändige ihn, laß ihn erliegen unter meinen Händen, 3, 352. 6, 159; vgl. Soph. τόν, ὦ Ζεῦ, ὑπὸ σῷ φϑίσον κεραυνῷ O. R. 202; – αὐτοὶ ὑπ' Ἀργείοισι φέβοντο Il. 11, 121, vgl. 15, 637, u. sonst; ἐτελεύτασαν ὑπ' ἀλλαλοφόνοις χερσίν Aesch. Spt. 914; φλέγονϑ' ὑπ' ἄστροις οὐρανόν 370; πέπωκεν αἷμα γαῖ' ὑπ' ἀλλήλων φόνῳ, unter dem Morde, durch den Mord, 803. Einzelne Fälle bieten sich dar, wo das pass. mit ὑπό τινι verbunden ganz gleich dem ὑπό τινος zu sein scheint, wie ὁρμηϑέντες ὑπὸ πληγῇσιν ἱμάσϑλης Od. 13, 82, wo man doch aber die Peitsche immer über dem Pferde schwebend denken soll; Luc. vrbdt ὑπὸ ϑριξὶν ἱππείαις ἀνοίγουσα τὸ στόμα, Alex. 12, vermittelst. – Auch von einer sinnlichen Auffassung geht aus τόν ῥ' ὑπ' Ἀδμήτῳ τέκε δῖα γυναικῶν, Il. 2, 714. 728. 820 u. öfter, wo wir sagen »von dem Admet«; τίκτεσϑαι ὑπό τινι 2, 742; vgl. Pind. Ἀπόλλωνι γλυκείας πρῶτον ἔψαυσ' Ἀφροδίτας, Ol. 6, 35; aber ὅσσαι νῦν γε γυναῖκες ὑπ' ἀνδράσιν οἶκον ἔχουσιν Od. 7, 68 geht in die Bdtg – 3) der Unterwürfigkeit über, unter Jemandem, unter Jemandes Botmäßigkeit oder Gewalt, vgl. δέδμητο δὲ λαὸς ὑπ' αὐτῷ Od. 3, 304; mehr örtlich ist noch λέοντε τραφέτην ὑπὸ μητρί Il. 5, 555; woran sich reihen: ὑπὸ τῷ πατρὶ τεϑραμμένος ἐν τοῖς ἐκεί. νου ἤϑεσιν Plat. Rep. VIII, 558 d; ὑπὸ παιδοτρίβῃ ἀγαϑῷ πεπαιδευμένος Lach. 184 e, d. i. unter dessen Anleitung, ihm untergeordnet; τραφέντες ὑπὸ τούτοις Pol. 6, 7, 2; dah. γίγνεσϑαι ὑπό τινι, unter Jemandes Gewalt kommen, Xen. An. 7, 2, 2; οἱ ὑπό τινι, die Einem Untergebenen, die Unterthanen; ὑφ' ἑαυτῷ, Her. 7, 11, sein eigener Herr, nach eigener Willkühr; βουλόμενος ὑπὸ βαρβάροισιν εἶναι Ἀϑηναίους 6, 127; ὑφ' ἑαυτοῖς ἔχειν, in Unterwürfigkeit halten, Xen. Cyr. 2, 1, 26, wie πολλὰς πόλεις ὑφ' ἑαυτῇ ἔχειν δουλωσαμένην Plat. Rep. I, 351 b; ἁπάσας τὰς δυνάμεις συλλαβοῦσα ὑφ' ἑαυτῇ ἔχει Gorg. 456 a. Auch ὑφ' ἑαυτῷ ἔχειν, unter sich haben, zu befehligen haben, übh. in seiner Gewalt haben, Her. 7, 157; ὑπὸ πόλεσι καὶ νόμοις οἰκεῖν Isocr. 5, 14; τοὺς ἐχϑροὺς οὓς οὐκ ἔστιν ὑπὸ τοῖς νόμοις λαβεῖν Dem. 8, 29. – Dah. τὰ ὑπὸ τῇ μουσικῇ Plat. Phaed. 110 b, Alles was unter die Musik fällt od. gehört, wie αἱ ὑπὸ πάσαις ταῖς τέχναις ἐργασίαι Conv. 205 b, vgl. Rep. VI, 511 a. – 4) auch, wie ὑπὸ c. gen., eine Begleitung, ὑπ' αὐλητῆρι πρόσϑ' ἔκιον, unter dem Spiele des Flötenspielers gingen sie vorwärts, Hes. Sc. 283, vgl. 299; βῆ ϑεῶν ὑπ' ἀμύμονι πομπῇ, unter dem Geleite, Il. 6, 171; Od. 7, 193; ὑπὸ εὐχαῖς, unter Gebeten, Pind. I. 5, 44; u. so bes. bei Sp. ὑπ' αὐλῷ, unter Flötenspiel, ὑπὸ κήρυκι, unter Heroldsruf, Luc. Alex. 19, ὑπὸ δᾳδί, λαμπάδι u. dgl., Hemsterh. Luc. D. Mort. 6, 5.
C. Mit dem accus., den Gegenstand bezeichnend, unter welchen od. unter welchem hin Etwas sich bewegt; also – 1) örtlich; – a) von der Bewegung nach einem Orte hin, unt er; ὑπό τε σπέος ἤλασε μῆλα Il. 4, 279, er trieb sie unter die Höhle; ἀντικρὺ ὑπ' ὀστέον ἤλυϑ' ἀκωκή 5, 67; εἶμι ὑπὸ γαῖαν 18, 333, unter die Erde gehen, d. i. sterben; vgl. Od. 20, 81; ὑπὸ ζυγὸν ἤγαγεν ἵππους Il. 5, 731, u. öfter; u. ähnlich ὑφ' ἅρματ' ἤγαγον ἵππους Aesch. Prom. 463; αἱ δ' ὑπὸ κῦμα ϑαλάσσης αὐτίκ' ἔδυσαν Il. 18, 145; ὑπὸ ζόφον ἐλϑεῖν Od. 11, 57 ll. 23, 51; ὑπὸ πόντον ἐδύσατο Od. 11, 253; κρύψαν ὑπὸ γᾶν Pind. P. 9, 81; παίσασ' ὑφ' ἧπαρ Soph. Ant. 1299; Tr. 927; φοιτᾷ γὰρ ὑπ' ἀγρίαν ὕλαν O. R. 477; εἰ γάρ μ' ὑπὸ γῆν ἧκεν Aesch. Prom. 152; ἄπειμι γῆς ὑπὸ ζόφον κάτω Pers. 825; u. Eur. oft; ἀλλ' ὅτε δὴ τάχ' ἔμελλεν ὑπὸ πτόλιν αἰπύ τε τεῖχος ἵξεσϑαι Il. 11, 181, vgl. 18, 281, unter die Stadt und die Mauern, die Annäherung ausdrückend; ἕπεσϑαι ὑπὸ Ἴλιον Il. 23, 297; λαὸν ἀγαγόνϑ' ὑπὸ τεῖχος 4, 407; 12, 264; ὑπὸ Τροίην Od. 4, 146. 14, 469, wo überall aber an hochliegende Städte und hohe Mauern zu denken ist, unter welche sich der begiebt, der sich ihnen nähert; so ὑπὸ τὰ τείχη ἄγειν Xen. Cyr. 5, 4, 43, u. ähnlich, auch die Annäherung bezeichnend, Soph. κεῖνος δ' ὑπ' αὐτὴν ἐσχάτην στήλην ἔχων ἔχριμπτ' ἀεὶ σύριγγας, El. 710; ὑπὸ τειχίον ἀποστάς Plat. Rep. VI, 496 d; ὑπὸ τὸ τεῖχος IV, 439 e; ὑπὸ τὴν σκοπἡν ἐλαύνειν Xen. Cyr. 6, 3, 13. So ist auch ὑπὸ τὸ δικαστήριον ἄγειν, ἀπάγειν, Her. 6, 72. 104. 9, 93, eigtl. vor den höher sitzenden Richter, unter das Tribunal des Richters führen; wonach dann aber auch gesagt wurde ὑπάγειν ὑπὸ τὸν δῆμον, ὑπὸ τοὺς ἐφόρους, Her. 6, 136. 82; ὑπὸ τὴν ψῆφον ἔρχεσϑαι Aesch. 3, 19; vgl. Dem. 59, 126; auch ἄγετε αὐτοὺς ὑπὸ τοὺς νόμους, 24, 131. – b) bei Verbis der Ruhe u. übh. die Verbreitung unter Etwas hin ausdrückend, was am anschaulichsten ist in ὄρνιϑες δέ τε πολλοὶ ὑπ' αὐγὰς ἠελίοιο φοιτῶσι, Od. 2, 181, vgl. 11, 498. 619; εἴ που ζώουσιν ὑπ' αὐγὰς ἠελίοιο 15, 349; ὅσσοι ἔασιν ὑπ' ἠῶ τ' ἠέλιόν τε Il. 5, 267, so viele unter der Sonne hin verbreitet, d. i. überall leben; vgl. Jac. A. P. p. 24. 271, Eur. Hec. 1144 u. Tim. lex.; wie noch Plat. sagt ὁπόσων ὑπὸ οὐρανὸν ἡμεῖς ἀκοὴν παρεδεξάμεϑα, Tim. 23 d, u. Aesch. 2, 41 Φίλιππον τῶν ὑπὸ τὸν ἥλιον ἀνϑρώπων πάντων εἶναι δεινότατον. Aehnlich sind zu fassen: οἳ δ' ἔχον Ἀρκαδίην, ὑπὸ Κυλλήνης ὄρος αἰπύ, II. 2, 603, vgl. 824, u. αἱ ὑπὸ τὸ ὄρος κῶμαι Xen. An. 7, 4, 5; Ἐρινύες, αἵϑ' ὑπὸ γαῖαν ἀνϑρώπους τίνυνται Il. 19, 259; πεπτηὼς γὰρ ἔκειτο ὑπὸ ϑρόνον Od. 22, 362; στὰς ὑπὸ ὄγχνην 24, 234, wo man überdies an die vorhergegangene Bewegung denken muß; ὑπὸ τὴν ἄρκτον Her. 5, 10; sogar ὕπεστι ὑπὸ γῆν, 2, 127. – Damit verbindet sich c) oft der Begriff des Schutzes, wo wir unter oder hinter sagen, ὑπὸ τἡν ϑύρην Her. 1, 12; ὑπὸ τὸν στρατὸν καταφυγεῖν, hinter das Heer oder unter seinen Schutz flüchten, 9, 96; vgl. ὑπὸ τὰ ϑηρία τεταγμένοι Pol. 5, 85, 3, wie ὑποστείλας αὐτὸν ὑπὸ τὸ τῆς φάλαγγος κέρας (s. ὑποστέλλειν), u. öfter bei Pol. – 2) von der Zeit, sowohl während, also eine Verbreitung über eine Zeit hin, πάνϑ' ὑπὸ μηνιϑμόν Il. 16, 202, ὑπὸ τὸν ϑυμόν Pol. 2, 19, 10, – als gewöhnlicher eine Annäherung an einen bestimmten Zeitpunkt bezeichnend, gegen, um, wie das lateinische sub, ὑπὸ νύκτα, gegen die Nacht, mit Einbruch der Nacht, Il. 22, 102; ὑπὸ τὴν νύκτα Her. 6, 2. 9, 51. 60; ὑπὸ τὴν ἕω, gegen Morgen, ὑπὸ ταῦτα, um diese Zeit, 2, 142; ὑπὸ τοὺς αὐτοὺς χρόνους, um dieselbe Zeit, Thuc. 2, 27. 4, 56; ὑπὸ τὴν εἰρήνην Isocr. Paneg. 4, 47. 177; Sp., ὑπ' αὐτοὺς τούς και ροὺς Pol. 16, 15, 8; auch mit hinzugefügtem partic., ὑπὸ τὸν νηὸν κατακαέντα, um die Zeit, als der Tempel verbrannt wurde, Her. 1, 51. – 3) die Unterwürfigkeit ausdrückend, an 1a sich annähernd; ὅσον νῦν ὑπὸ χέρα ναίεις Soph. El. 1081; Αἴγυπτος ἐγένετο πάλιν ὑπὸ βασιλέα Thuc. 1, 110; ὑφ' ἑαυτὸν ποιεῖσϑαι 4, 60; οἱ ὑπ' αὐτούς, die Unterthanen, Xen. Cyr. 8, 8, 5, τοὺς ὑφ' ἑαυτόν 1, 5, 3; τραφεὶς καὶ παιδευϑεὶς ὑπὸ Κλέανδρον Pol. 10, 25, 1; ὑπ' ἐμαυτὸν ἔχω Matth. 8, 9; ὑπ' ἐξουσίαν τεταγμένος u. ä.; mehr noch ein Zusammenfassen unter einen allgemeinen Begriff in eine Klasse auszudrücken, ὅσα ὑπὸ ταὐτὸ εἶδος Arist. topic. 1, 7, u. oft; τὸ ὑπὸ τὸν ὁρισμόν ib. 1, 6; – ὑπό τι, in gewisser Beziehung, einigermaßen, beinahe, Plat. Phaedr. 242 d; εὐήϑη καὶ ὑπό τι ἀσεβῆ Gorg. 493 c, eine Annäherung andeutend.
Seinem Casus kann ὑπό in allen Verbindungen nachgesetzt werden und zieht dann den Ton zurück, ὕπο. – Auch wird die Präposition durch mehrere Wörter von ihrem Casus getrennt, vgl. Il. 2, 465. 18, 390. 19, 363 Od. 1, 131. 5, 320, u. sonst.
In der Zusammensetzung bedeutet ὑπό – 1) darunter, sowohl von der Ruhe, als von der Bewegung, unterhalb, von unten auf, darunter hin, darunter hervor. – 2) eine Mischung, einer Masse unter eine andere. – 3) Unterordnung und Abhängigkeit, unter. – 4) die Annäherung an den Begriff des Simplex, etwas, ziemlich, allmälig, unvermerkt, nach und nach, wie das lat. sub.
-
15 Aufschlag
m2. Aufschlag ( auf + Dat oder Akk) (Auftreffen) impact; dumpfer Aufschlag (dull) thud; beim Aufschlag auf die oder der Erde zerbrach das Flugzeug the plane broke up on impact3. WIRTS. markup4. Tennis etc.: service; (Aufschlagsart) serve; sie hat einen harten Aufschlag she has a tough serve; wer hat Aufschlag? who’s to serve?, who’s serve is it?* * *der Aufschlag(Aufprall) impact; percussion; thud;(Erhöhung) markup;(Kleidung) cuff; turn-up;(Sport) service;(Zuschlag) extra charge; overcharge; surcharge* * *Auf|schlagm2) (TENNIS ETC) service, servewer hat Áúfschlag? — whose service or serve is it?
sie hat Áúfschlag — she's serving, it's her service or serve
3) (= Preisaufschlag) surcharge, extra charge4) (= Ärmelaufschlag) cuff; (= Hosenaufschlag) turn-up (Brit), cuff (US); (= Mantelaufschlag etc) lapel* * *der1) (in tennis and similar games, the act or manner of serving the ball: He has a strong service.) service2) (act of serving (a ball).) serve* * *Auf·schlagm\Aufschlag haben to be servingwer hat \Aufschlag? whose serve [or service] [is it]?3. (Aufpreis) extra charge, surcharge* * *1) (Aufprall) impact2) (PreisAufschlag) extra charge; surcharge4) (Tennis usw.) serve; service* * *2.dumpfer Aufschlag (dull) thud;der Erde zerbrach das Flugzeug the plane broke up on impact3. WIRTSCH markupsie hat einen harten Aufschlag she has a tough serve;wer hat Aufschlag? who’s to serve?, who’s serve is it?* * *1) (Aufprall) impact2) (PreisAufschlag) extra charge; surcharge4) (Tennis usw.) serve; service* * *(Tennis) m.serve n. m.cuff n.percussion n.price supplement n.surcharge n. -
16 верхняя мантия Земли
Универсальный русско-немецкий словарь > верхняя мантия Земли
-
17 мантия Земли
n1) geol. Erdmantel, Erdmantel (промежуточный слой литосферы)2) eng. Außenmantel der Erde, Mantel der Erde -
18 наружная оболочка Земли
adjgeol. Außenmantel der Erde, Mantel der ErdeУниверсальный русско-немецкий словарь > наружная оболочка Земли
-
19 мантия Земли
Außenmantel der Erde, Erdmantel, Mantel der Erde -
20 мантия
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Innerer Aufbau der Erde — Aufbau der Erde: wichtigste Schalen und ihre Tiefe Die Erde hat in erster grober Näherung die Form einer Kugel (tatsächlicher Erdradius 6357 bis 6378 km), deren Inneres aus mehreren Schalen aufgebaut ist: Im Zentrum befindet sich der feste… … Deutsch Wikipedia
Schalenbau der Erde — Aufbau der Erde: wichtigste Schalen und ihre Tiefe Die Erde hat in erster grober Näherung die Form einer Kugel (tatsächlicher Erdradius 6357 bis 6378 km), deren Inneres aus mehreren Schalen aufgebaut ist: Im Zentrum befindet sich ein 1250 km… … Deutsch Wikipedia
Magnetfeld der Erde — Das Erdmagnetfeld ist das Magnetfeld, das die Erde umgibt. Es wird von dem so genannten Geodynamo erzeugt. Die Magnetosphäre schirmt die Erdoberfläche von den geladenen Partikeln des Sonnenwindes ab. Nahe der Erdoberfläche ähnelt das Feld dem… … Deutsch Wikipedia
Venus: Die unwirtliche kleine Schwester der Erde — Die Venus ist nicht nur der Planet des Sonnensystems, dessen Umlaufbahn der Erdbahn am nächsten liegt, sondern auch von ihrer Größe und Zusammensetzung her der Erde am ähnlichsten. Frühere Vorstellungen von exotischen Dschungeln mit unbekannten … Universal-Lexikon
Leben auf der Erde: Von der Uratmosphäre zu den ersten Lebewesen — Die Evolution des Lebens ist ein eindrucksvolles Beispiel für den systemischen Charakter der Erde, für die gegenseitige Beeinflussung ihrer belebten und unbelebten Sphären; angefangen bei der Sauerstoffproduktion früher Einzeller in der… … Universal-Lexikon
Ausdehnung der Erde — Die Expansionstheorie der Erde (auch Expansionshypothese genannt), ist eine gegen Ende des 19. Jahrhunderts entwickelte und besonders in den 1950er Jahren diskutierte Theorie, welche später die von Alfred Wegener postulierte Kontinentaldrift und… … Deutsch Wikipedia
Erde: Eine erkaltende Feuerkugel — Die Erde ist mit dem gesamten Sonnensystem vor 4,6 Milliarden Jahren aus einer der vielen Gas und Staubwolken des Milchstraßensystems entstanden. Im Sternbild Orion findet sich eine Ansammlung solcher Wolken im Schwertgehänge. Sie ist schon mit … Universal-Lexikon
Der Mond — Die wissenschaftliche Erforschung des Erdmondes hat wenig Raum gelassen für die Eigenschaften, die ihm im Volksglauben zugeschrieben werden. Die Forschung ergibt das Bild eines atmosphärelosen Himmelskörpers, der eng verwandt ist mit der Erde… … Universal-Lexikon
Der Kleine Prinz — (Originaltitel: Le Petit Prince) ist eine illustrierte Erzählung von Antoine de Saint Exupéry. Sie ist das bekannteste Werk des französischen Autors und erschien zuerst 1943 in New York, wo Saint Exupéry sich im Exil aufhielt. Nach Harenberg gilt … Deutsch Wikipedia
Der kleine Prinz — (Originaltitel: Le Petit Prince) ist eine vom Autor illustrierte Erzählung von Antoine de Saint Exupéry. Sie ist das bekannteste Werk des französischen Autors und erschien zuerst 1943 in New York, wo Saint Exupéry sich im Exil aufhielt. Nach… … Deutsch Wikipedia
Erde — Globus; Welt; Blauer Planet (umgangssprachlich); Terra; Untergrund; Erdreich; Boden; Erdboden; Mutterboden; Muttererde; Humus; … Universal-Lexikon